Spis treści
- Czym są choroby weneryczne?
- Objawy chorób wenerycznych
- Diagnostyka i testy
- Leczenie chorób wenerycznych
- Profilaktyka – jak chronić się przed chorobami wenerycznymi?
- Podsumowanie
Choroby przenoszone drogą płciową (inaczej: choroby weneryczne) to grupa zakażeń, które mogą rozwinąć się po kontakcie seksualnym – dopochwowym, analnym lub oralnym. Część z nich przebiega bezobjawowo, co sprawia, że chory może nie wiedzieć o infekcji i nieświadomie zarażać innych. Jakie są najczęstsze objawy chorób wenerycznych, jak wygląda diagnostyka i leczenie oraz które infekcje należą do grupy STD?
Czym są choroby weneryczne?
Choroby weneryczne to infekcje przenoszone głównie poprzez kontakty seksualne – zarówno waginalne, analne, jak i oralne. Zakażenie może nastąpić przez kontakt ze śluzówką, wydzieliną z cewki moczowej, pochwy, krwią czy zmianami skórnymi w okolicy narządów płciowych.
Choroby te wywoływane są przez bakterie (np. rzeżączka, kiła, chlamydia), wirusy (HPV, HIV, wirus opryszczki), a także pasożyty (np. rzęsistkowica).
Niektóre choroby weneryczne, jak HIV czy kiła, mogą być przenoszone także innymi drogami – np. przez krew, drogą okołoporodową lub, w rzadkich przypadkach, drogą kropelkową.
Najczęstsze choroby przenoszone drogą płciową. Wśród najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową wyróżniamy:
- Rzeżączka – objawia się pieczeniem przy oddawaniu moczu, ropną wydzieliną z cewki moczowej, bólem podbrzusza. Objawy rzeżączki u kobiet bywają mniej charakterystyczne niż u mężczyzn. Pojawić się mogą również zmiany skórne, tzw. guzek rzeżączki.
- Chlamydioza (chlamydia) – często przebiega bezobjawowo, ale może prowadzić do powikłań, takich jak niepłodność czy zapalenie narządów miednicy mniejszej. Wśród możliwych objawów są m.in. upławy, ból podczas stosunku i chlamydia objawy skórne.
- Kiła (syfilis) – choroba o podstępnym przebiegu. Pierwszym objawem jest owrzodzenie w miejscu zakażenia. Nieleczona może prowadzić do poważnych uszkodzeń narządów wewnętrznych.
- Opryszczka narządów płciowych – wywoływana przez wirusa HSV. Objawia się bolesnymi pęcherzykami w okolicach narządów płciowych, czasem również w jamie ustnej i na twarzy.
- Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) – część typów HPV może prowadzić do powstania kłykcin kończystych (brodawek w okolicach intymnych), inne zaś są powiązane z rozwojem raka szyjki macicy.
- HIV/AIDS – wirus prowadzi do osłabienia odporności, co sprawia, że organizm staje się podatny na inne zakażenia. Zakażenie wirusem HIV może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo.
- Rzęsistkowica – pasożytnicza infekcja układu moczowo-płciowego. Objawia się świądem, pienistą wydzieliną i nieprzyjemnym zapachem.
Objawy chorób wenerycznych
Objawy mogą różnić się w zależności od patogenu, płci osoby zakażonej oraz stopnia zaawansowania infekcji. Najczęstsze objawy chorób wenerycznych to:
- pieczenie i ból przy oddawaniu moczu,
- zmiany na błonie śluzowej i narządach płciowych,
- nietypowa wydzielina z pochwy lub cewki moczowej,
- świąd, pieczenie, upławy,
- bóle podbrzusza,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- objawy ogólne (gorączka, złe samopoczucie).
Niektóre infekcje mogą przebiegać bezobjawowo, co stanowi poważne ryzyko – chory, nieświadomy zakażenia, nie podejmuje leczenia i może zarażać innych.
Diagnostyka i testy
W przypadku podejrzenia zakażenia warto wykonać badania na choroby weneryczne – mogą to być testy z krwi, moczu, wymazów lub posiewów. Test na choroby weneryczne warto zrobić także profilaktycznie – szczególnie w przypadku zmiany partnera lub ryzykownych zachowań seksualnych.
Do lekarza warto udać się również wtedy, gdy wystąpią pierwsze objawy choroby wenerycznej – szybka diagnoza zwiększa szanse na skuteczne leczenie i ograniczenie powikłań.
Leczenie chorób wenerycznych
Leczenie zależy od rodzaju infekcji:
- Bakterie (np. rzeżączka, kiła, chlamydia) – zazwyczaj leczone antybiotykami.
- Wirusy (np. HIV, HPV, HSV) – leczenie polega na łagodzeniu objawów i kontrolowaniu wirusa.
- Pasożyty (np. rzęsistkowica) – stosuje się leki przeciwpasożytnicze.
Ważne jest, aby w czasie leczenia powstrzymać się od kontaktów seksualnych oraz przebadać i ewentualnie leczyć również partnera lub partnerkę.
Profilaktyka – jak chronić się przed chorobami wenerycznymi?
Choroby przenoszone drogą płciową to jedne z najczęstszych chorób zakaźnych, które mogą rozwijać się zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Do chorób wywołanych drogą kontaktów seksualnych należą m.in. rzeżączka, chlamydioza czy kiła – wiele z nich częściej występuje bezobjawowo, co zwiększa ryzyko nieświadomego zakażenia.
- stosowanie prezerwatywy przy każdym kontakcie seksualnym,
- unikanie przygodnych kontaktów seksualnych,
- regularne badania,
- szczepienia (np. przeciwko HPV i WZW typu B),
- edukacja seksualna.
Podsumowanie
Choroby przenoszone drogą płciową to wciąż temat tabu, ale warto mówić o nich otwarcie. Wczesna diagnoza i leczenie zwiększają szanse na pełne wyleczenie i chronią przed groźnymi powikłaniami, takimi jak niepłodność, uszkodzenia narządów czy choroby nowotworowe. Dbanie o zdrowie intymne to nie tylko odpowiedzialność za siebie, ale i za partnera.
Bibliografia:
- Babkamedica.pl, Choroby weneryczne – objawy, rodzaje, profilaktyka. Dostęp: 31.07.25.
- Diag.pl, Choroba weneryczna – rodzaje, objawy, zapobieganie. Dostęp: 31.07.25.
- Medicover.pl, Choroby weneryczne – objawy, lista chorób przenoszonych drogą płciową. Dostęp: 31.07.25.
