Spis treści
- Czym jest SIBO?
- Jakie są przyczyny i czynniki ryzyka SIBO?
- Jakie są objawy choroby?
- Jak zdiagnozować SIBO?
- Jak leczyć SIBO?
- Dieta przy SIBO
- Podsumowanie
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) to coraz częściej rozpoznawana przyczyna dolegliwości gastrycznych. Przewlekłe wzdęcia, bóle brzucha czy zaburzenia rytmu wypróżnień mogą być efektem nadmiernego namnażania się bakterii tam, gdzie powinny występować w niewielkiej ilości. W artykule dowiesz się, co to jest SIBO, jakie są jego objawy, jak przebiega diagnostyka i które metody leczenia przynoszą najlepsze efekty, a także poznasz zasady diety wspierającej regenerację jelit.
Czym jest SIBO?
SIBO (z ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to stan, w którym dochodzi do nadmiernego rozrostu bakterii w jelicie cienkim. Zamiast tylko w okolicy jelita grubego, kolonie bakterii osiedlają się tam, gdzie rzadko występują, co prowadzi do fermentacji spożywanych węglowodanów i powstawania nadmiaru gazów.
Przeczytaj także: Zespół jelita drażliwego (IBS) – objawy, dieta, leczenie
Jakie są przyczyny i czynniki ryzyka SIBO?
Istnieje wiele czynników, które mogą prowadzić do nadmiernego namnażania się bakterii w jelicie cienkim, w tym:
- Zaburzenia motoryki jelit – spowolniony pasaż treści sprzyja nadmiernemu namnażaniu się bakterii w jelicie cienkim.
- Przewlekłe choroby żołądka – m.in. atrofia błony śluzowej czy infekcja Helicobacter pylori, obniżające ochronę przed bakteriami.
- Długotrwałe stosowanie inhibitorów pompy protonowej (PPI) – zmniejszenie kwaśności soku żołądkowego ułatwia przeżycie bakterii.
- Powikłania po operacjach przewodu pokarmowego i zmiany anatomiczne – takie jak przetoki czy skrócenie jelit.
- Nowotwory w jamie brzusznej – mogą mechanicznie zaburzać pasaż jelitowy.
- Choroby metaboliczne – zwłaszcza cukrzyca, która wpływa na motorykę jelit.
- Stany obniżonej odporności – osłabiona bariera immunologiczna sprzyja patologicznej kolonizacji.
Jakie są objawy choroby?
Do najczęstszych symptomów SIBO należą:
- Wzdęcia i uczucie rozpierania w brzuchu,
- Bóle brzucha o charakterze kolkowym,
- Nadmierne gazy i częste odbijanie,
- Biegunki lub zaparcia,
- Uczucie pełności nawet po niewielkim posiłku,
- Objawy skórne, takie jak pokrzywka czy świąd,
- Objawy neurologiczne, w tym przewlekłe zmęczenie i tzw. „mgła mózgowa”,
- Utrata masy ciała i niedobory pokarmowe przy długotrwałym rozwoju choroby.
Nie jesteś pewien czy Twoje objawy powinny wzbudzać niepokój? Skonsultuj się z lekarzem online, który może pomóc Ci wskazać kierunek leczenia.
Jak zdiagnozować SIBO?
Złotym standardem w diagnostyce SIBO jest test wodorowo-metanowy oddechowy (test SIBO). Po wypiciu roztworu glukozy lub laktulozy mierzy się stężenie wodoru i metanu w wydychanym powietrzu. Podwyższenie gazów w ciągu pierwszych 90 minut wskazuje na obecność bakterii w jelicie cienkim. Alternatywnie możliwe jest pobranie aspiratu jelitowego, jednak ze względu na inwazyjność rzadziej się go wykonuje.
Jak leczyć SIBO?
Skuteczne leczenie SIBO opiera się na kilku kluczowych elementach:
- Antybiotyki o wąskim spektrum działania, takie jak ryfaksymina, eliminujące nadmiar bakterii w jelicie cienkim.
- Probiotyki i prebiotyki, wspierające odbudowę i utrzymanie prawidłowej mikroflory jelitowej.
- Długoterminowe leczenie i monitorowanie, w przypadku nawracających epizodów często niezbędne jest wielomiesięczne przyjmowanie leków oraz regularne badania oddechowe w celu kontroli poziomu wodoru i metanu.
Dieta przy SIBO
W trakcie leczenia zalecana jest dieta niskowęglowodanowa o ograniczonej zawartości fermentujących oligo-, di- i monosacharydów (dieta FODMAP). Wyklucza ona produkty bogate w fruktozę, laktozę, fruktany czy poliole – m.in. pszenicę, cebulę, czosnek, mleko, jabłka czy gruszki. Po ustąpieniu objawów stopniowo wprowadza się kolejne grupy pokarmów, obserwując reakcję organizmu.
Podsumowanie
SIBO to choroba, której objawy mogą imitować wiele innych dolegliwości przewodu pokarmowego. Kluczowe dla powodzenia terapii jest wczesne wykonanie wodorowego testu oddechowego, dobranie odpowiedniego leku oraz wsparcie diety niskowęglowodanowej. Dzięki kompleksowemu podejściu można skutecznie ograniczyć dolegliwości i przywrócić komfort trawienia.
Bibliografia:
- Medicover.pl, SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego) – objawy, leczenie, przyczyny. Dostęp: 15.05.25.
- Wapteka.pl, Zespół SIBO – objawy i leczenie. Co jeść, a co wyeliminować z diety? Dostęp: 15.05.25.
