Plastry antykoncepcyjne – co warto wiedzieć?

Spis treści

• Czym jest plaster antykoncepcyjny?
• Jak działają plastry antykoncepcyjne?
• Jak stosować plastry antykoncepcyjne?
• Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych – co warto wiedzieć?
• Czynniki wpływające na skuteczność plastrów
• Skutki uboczne stosowania plastrów antykoncepcyjnych
• Przeciwwskazania do stosowania plastrów antykoncepcyjnych
• Ile kosztują plastry antykoncepcyjne?
• Plastry antykoncepcyjne a inne metody antykoncepcji
• Podsumowanie – czy plastry antykoncepcyjne to dobra opcja?

Plastry antykoncepcyjne to wygodna i skuteczna metoda zapobiegania ciąży, którą wybiera coraz więcej kobiet. Dzięki prostej aplikacji i długotrwałemu działaniu plastry stanowią dobrą alternatywę dla codziennych tabletek antykoncepcyjnych, oferując ochronę przed ciążą bez konieczności codziennego pamiętania o dawce. W artykule omówimy, jak działają plastry antykoncepcyjne, jakie są ich zalety i wady, a także na co zwrócić uwagę przed rozpoczęciem ich stosowania. Jeśli zastanawiasz się nad wyborem tej metody lub chcesz dowiedzieć się więcej o jej działaniu i skuteczności, ten przewodnik pomoże Ci podjąć świadomą decyzję.

Czym jest plaster antykoncepcyjny?

Plaster antykoncepcyjny to jedna z nowoczesnych metod antykoncepcji hormonalnej, która stanowi wygodną alternatywę dla tradycyjnych tabletek antykoncepcyjnych. Plastry antykoncepcyjne są cienkie, elastyczne i przylegają do skóry, uwalniając zawarte w nich hormony, które przenikają przez skórę do krwiobiegu. Dzięki temu nie ma potrzeby codziennego przyjmowania dawki – plaster antykoncepcyjny wystarczy nakleić raz na 7 dni, co czyni go jedną z wygodniejszych metod zapobiegania ciąży.

Plaster antykoncepcyjny zawiera hormony, takie jak estrogeny i progesteron, które są również obecne w tabletkach antykoncepcyjnych. Hormony te wpływają na organizm, hamując owulację, czyli proces uwalniania komórki jajowej. Dodatkowo zwiększają lepkość śluzu szyjkowego, co utrudnia plemnikom dotarcie do komórki jajowej. Uwalnianie hormonów z plastra tworzy stały poziom tych substancji we krwi, co zwiększa skuteczność metody antykoncepcyjnej.

Dowiedz się więcej na temat antykoncepcji hormonalnej – Antykoncepcja hormonalna – wszystko, co musisz wiedzieć

Jak działają plastry antykoncepcyjne?

Plastry antykoncepcyjne działają na zasadzie stałego uwalniania hormonów przez skórę. Plaster należy nakleić na czystą, suchą i nieowłosioną część ciała, np. na ramię, brzuch, pośladek lub górną część pleców. Raz przyklejony, plaster uwalnia hormony zawarte w plastrze przez 7 dni, co eliminuje potrzebę codziennego przyjmowania tabletek.

Hormony zawarte w plastrze hamują owulację oraz zagęszczają śluz szyjkowy, co utrudnia ruch plemników. Dodatkowo zmieniają wyściółkę macicy, co ogranicza możliwość zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej. Plaster powinien być zmieniany co tydzień, przez trzy tygodnie, po czym następuje jeden tydzień przerwy. W tym czasie, podobnie jak przy stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych, może wystąpić krwawienie przypominające miesiączkę.

Jak stosować plastry antykoncepcyjne?

Stosowanie plastrów antykoncepcyjnych jest prostym i wygodnym sposobem na skuteczną antykoncepcję hormonalną. Aby zapewnić ich pełną skuteczność, ważne jest przestrzeganie odpowiednich kroków aplikacji i zmiany plastra. Plaster antykoncepcyjny należy nakleić na czystą, suchą i nieowłosioną część ciała – najczęściej na ramię, brzuch, pośladek lub górną część pleców. Po przyklejeniu plaster pozostaje na skórze przez 7 dni, uwalniając hormony do krwiobiegu.

Pierwszy plaster antykoncepcyjny należy nakleić na początku cyklu, najlepiej pierwszego dnia miesiączki. Plaster powinien być dobrze przyklejony, aby hormony mogły równomiernie przenikać przez skórę. Przez kolejne dwa tygodnie należy regularnie naklejać nowy plaster w tym samym dniu tygodnia (dzień zmiany plastra). Na przykład, jeśli pierwszy plaster nakleiłaś w poniedziałek, każdy kolejny plaster również należy zmieniać w poniedziałek.

Po trzecim tygodniu stosowania plastrów następuje tydzień przerwy, podczas którego nie nakleja się nowego plastra. W tym czasie najczęściej występuje krwawienie przypominające miesiączkę. Po zakończeniu tygodnia przerwy należy nakleić kolejny plaster, aby kontynuować cykl antykoncepcyjny.

Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych – co warto wiedzieć?

Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych jest porównywalna do skuteczności tabletek antykoncepcyjnych i innych hormonalnych środków zapobiegania ciąży. Wskaźnik Pearla, który ocenia skuteczność danej metody antykoncepcji, dla plastrów antykoncepcyjnych wynosi około 0,3–1 przy prawidłowym stosowaniu. Oznacza to, że mniej niż jedna kobieta na sto stosujących plastry antykoncepcyjne zajdzie w ciążę w ciągu roku, co plasuje tę metodę w gronie najskuteczniejszych metod antykoncepcji hormonalnej.

Czynniki wpływające na skuteczność plastrów

• Aby plaster mógł działać skutecznie, powinien być prawidłowo przyklejony i przylegać do skóry przez cały tydzień. Odklejenie się plastra lub nieprzestrzeganie harmonogramu zmiany plastrów może obniżyć skuteczność antykoncepcyjną i zwiększyć ryzyko zajścia w ciążę.
• Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych może być nieco obniżona u kobiet ważących powyżej 90 kg. W takich przypadkach zaleca się skonsultowanie z lekarzem możliwości zastosowania innej metody antykoncepcji.
• Niektóre schorzenia i leki mogą wpływać na skuteczność plastrów antykoncepcyjnych, dlatego przed rozpoczęciem stosowania tej metody antykoncepcji warto omówić przeciwwskazania z lekarzem.

Skutki uboczne stosowania plastrów antykoncepcyjnych

Jak każdy środek hormonalny, plastry antykoncepcyjne mogą powodować pewne skutki uboczne. U większości kobiet objawy są łagodne i mijają po kilku tygodniach stosowania, gdy organizm przyzwyczai się do nowego poziomu hormonów. Niemniej jednak, warto znać możliwe efekty uboczne, aby świadomie podjąć decyzję o rozpoczęciu tej formy antykoncepcji.

Część kobiet może odczuwać swędzenie, zaczerwienienie lub podrażnienie skóry w miejscu przyklejenia plastra. Aby zmniejszyć ryzyko tych objawów, zaleca się zmienianie miejsca naklejenia plastra przy każdej wymianie. Hormony zawarte w plastrze mogą powodować bóle głowy. Jeśli bóle są intensywne lub nie ustępują, warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże dobrać odpowiednią metodę antykoncepcji.

U niektórych kobiet mogą pojawić się nudności, szczególnie na początku stosowania plastrów. Objaw ten zazwyczaj ustępuje po kilku tygodniach. Estrogeny i progesteron uwalniane z plastra mogą powodować uczucie obrzmienia lub tkliwości piersi. Objaw ten jest najczęściej tymczasowy i powinien minąć w ciągu pierwszych miesięcy stosowania.

Zmiany hormonalne mogą wpływać na nastrój i samopoczucie, co u niektórych kobiet może objawiać się wahaniami nastroju lub drażliwością. W początkowym okresie stosowania plastrów mogą występować plamienia lub niewielkie krwawienia międzymiesiączkowe. Zazwyczaj są one krótkotrwałe i ustępują po kilku cyklach stosowania.

Plastry antykoncepcyjne mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej, czyli problemów zakrzepowo-zatorowych. Ryzyko to jest wyższe u kobiet, które mają nadwagę, palą papierosy, mają nadciśnienie lub inne problemy z krążeniem. Symptomy zakrzepicy, takie jak ból nóg, obrzęk, duszności lub ból w klatce piersiowej, wymagają natychmiastowej konsultacji medycznej.

Przeciwwskazania do stosowania plastrów antykoncepcyjnych

Plastry antykoncepcyjne, mimo że są skuteczną metodą antykoncepcji hormonalnej, nie są odpowiednie dla wszystkich kobiet. Ze względu na zawarte w nich hormony mogą nie być wskazane dla osób z określonymi problemami zdrowotnymi. 

Ze względu na ryzyko powikłań zakrzepowych plastry antykoncepcyjne nie są zalecane kobietom, które przeszły zakrzepicę lub mają rodzinne predyspozycje do tej choroby. Kobiety z nadciśnieniem, chorobami serca lub wysokim poziomem cholesterolu powinny unikać plastrów antykoncepcyjnych ze względu na ryzyko dodatkowego obciążenia układu krążenia.

U kobiet po 35. roku życia, które palą, stosowanie plastrów antykoncepcyjnych jest odradzane. Połączenie hormonów zawartych w plastrach i długotrwałego palenia zwiększa ryzyko problemów zakrzepowo-zatorowych. Kobiety z cukrzycą, zwłaszcza jeśli towarzyszą jej powikłania naczyniowe, powinny unikać antykoncepcji hormonalnej, która może wpłynąć na krążenie krwi.

Zaburzenia pracy wątroby, takie jak zapalenie wątroby czy niewydolność wątroby, są przeciwwskazaniem do stosowania plastrów antykoncepcyjnych, ponieważ hormony mogą być trudniejsze do przetworzenia przez organizm. Kobiety, które cierpią na silne migreny z aurą, powinny unikać antykoncepcji hormonalnej, ponieważ może ona nasilać objawy migrenowe i zwiększać ryzyko udaru. Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych może być zmniejszona u kobiet ważących powyżej 90 kg. Dodatkowo kobiety z wyższą masą ciała mają większe ryzyko zakrzepicy. Plastry antykoncepcyjne nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży ani przez te, które podejrzewają, że mogą być w ciąży.

Ile kosztują plastry antykoncepcyjne?

Plastry antykoncepcyjne to wygodna metoda zapobiegania ciąży, jednak ich koszt może być wyższy w porównaniu z innymi formami antykoncepcji hormonalnej. W Polsce najczęściej stosowanym preparatem jest Evra. Cena opakowania zawierającego trzy plastry, wystarczające na miesięczną kurację, wynosi około 60–67 zł. 

Warto zauważyć, że koszt plastrów antykoncepcyjnych może różnić się w zależności od apteki oraz regionu. Dodatkowo, w przeciwieństwie do niektórych tabletek antykoncepcyjnych, plastry nie są objęte refundacją, co oznacza, że pacjentka pokrywa pełny koszt zakupu.

Plastry antykoncepcyjne a inne metody antykoncepcji

Plastry antykoncepcyjne stanowią jedną z wielu dostępnych metod zapobiegania ciąży. Ich wybór powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb, stylu życia oraz stanu zdrowia kobiety. Poniżej przedstawiono najważniejsze informacje o innych popularnych metodach antykoncepcji:

Tabletki antykoncepcyjne

• Stosowanie: Codzienne przyjmowanie o stałej porze.
• Zalety: Szeroki wybór preparatów dostosowanych do różnych potrzeb; możliwość szybkiego przerwania stosowania.
• Wady: Konieczność pamiętania o codziennym zażywaniu; ryzyko interakcji z innymi lekami.

Krążek dopochwowy

• Stosowanie: Umieszczany w pochwie na trzy tygodnie, po czym następuje tydzień przerwy.
• Zalety: Brak konieczności codziennego pamiętania; dyskretny.
• Wady: Możliwość odczuwania dyskomfortu; niektóre kobiety mogą mieć trudności z aplikacją.

Implant antykoncepcyjny

• Stosowanie: Mały pręcik umieszczany pod skórą ramienia, działający przez 3 lata.
• Zalety: Długotrwała ochrona bez konieczności codziennego pamiętania.
• Wady: Wymaga zabiegu wprowadzenia i usunięcia; wyższy jednorazowy koszt.

Wkładka domaciczna (spirala)

• Stosowanie: Umieszczana w macicy przez lekarza, działająca od 3 do 10 lat w zależności od rodzaju.
• Zalety: Długotrwała ochrona; brak codziennego pamiętania.
• Wady: Możliwość bolesnego zakładania; ryzyko powikłań.

Prezerwatywy

• Stosowanie: Zakładane przed każdym stosunkiem.
• Zalety: Ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową; dostępność bez recepty.
• Wady: Mniejsza skuteczność w porównaniu z metodami hormonalnymi; możliwość pęknięcia.

Wybór odpowiedniej metody antykoncepcji powinien być dokonany po konsultacji z lekarzem, który uwzględni indywidualne potrzeby i stan zdrowia pacjentki.

Podsumowanie – czy plastry antykoncepcyjne to dobra opcja?

Plastry antykoncepcyjne to skuteczna i wygodna forma antykoncepcji hormonalnej, która idealnie sprawdza się u kobiet, ceniących wygodę i regularne uwalnianie hormonów bez konieczności codziennego przyjmowania tabletek. Dzięki prostemu sposobowi stosowania – wystarczy nakleić plaster raz na tydzień – plastry są łatwe w użyciu i ograniczają ryzyko zapomnienia o dawce. Dla wielu kobiet, szczególnie tych prowadzących intensywny tryb życia, plastry są wygodnym i skutecznym rozwiązaniem.

Należy jednak pamiętać, że plastry antykoncepcyjne, jak każda metoda hormonalna, mogą powodować skutki uboczne oraz wymagają rozważenia pewnych przeciwwskazań zdrowotnych. Niektóre kobiety, szczególnie palące lub mające problemy z układem krążenia, powinny skonsultować ich stosowanie z lekarzem i rozważyć inne formy antykoncepcji. Pod względem kosztów plastry antykoncepcyjne mogą być nieco droższe od innych metod, takich jak tabletki antykoncepcyjne. Cena za miesięczne opakowanie plastra wynosi około 60–70 zł, co może być istotnym czynnikiem przy długotrwałym stosowaniu.

Ostatecznie, plastry antykoncepcyjne to dobra opcja dla kobiet, które szukają wygodnej, skutecznej metody antykoncepcji bez konieczności codziennego dawkowania hormonów. Wybór tej metody powinien być jednak poprzedzony konsultacją z lekarzem, aby upewnić się, że odpowiada ona indywidualnym potrzebom i stanowi bezpieczne rozwiązanie dla danej pacjentki.

Bibliografia

• Zdrowa-ona.pl Plastry antykoncepcyjne – gdzie przykleić, jak stosować? Dostęp 12.11.2024
• Doz.pl Jak działają plastry antykoncepcyjne? Co zrobić, kiedy się odklei? Czy jest skuteczny? Dostęp 12.11.2024