Spis treści
- PCOS – co to takiego?
- Skąd bierze się PCOS?
- Objawy zespołu policystycznych jajników – jak je rozpoznać?
- Jakie badania wykonać w kierunku PCOS?
- Jak wygląda leczenie PCOS?
- Podsumowanie
Masz nieregularne miesiączki, trądzik albo trudności z zajściem w ciążę? To mogą być objawy PCOS – zespołu policystycznych jajników. To jedno z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u kobiet w wieku rozrodczym. Choć brzmi groźnie, chorobę da się opanować – kluczem jest szybka diagnoza i odpowiednie leczenie.
Sprawdź, co warto wiedzieć o tej przypadłości, jakie objawy mogą na nią wskazywać i jak wygląda leczenie.
PCOS – co to takiego?
PCOS to zaburzenie hormonalne, które prowadzi do problemów z owulacją. W jajnikach powstają drobne pęcherzyki, które nie dojrzewają i nie pękają – a to powoduje rozregulowanie cyklu miesiączkowego i szereg innych objawów.
Zaburzenia hormonalne prowadzą do nadmiaru androgenów (męskich hormonów), co może skutkować trądzikiem, nadmiernym owłosieniem w nietypowych miejscach (hirsutyzmem) oraz łysieniem typu męskiego. Zespół policystycznych jajników jest także jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet, może również zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.
Skąd bierze się PCOS?
Dokładne przyczyny zespołu policystycznych jajników nie są do końca znane. Dużą rolę odgrywają geny i gospodarka insulinowa. Wiele kobiet z PCOS ma insulinooporność, która dodatkowo napędza produkcję androgenów.
Na PCOS bardziej narażone są kobiety, które:
- cierpią na nadwagę lub otyłość,
- prowadzą siedzący tryb życia,
- mają w rodzinie przypadki PCOS,
- zmagają się z zaburzeniami metabolicznymi.
Zespół policystycznych jajników często rozwija się już w wieku nastoletnim, ale pierwsze objawy mogą zostać zignorowane albo przypisane „burzy hormonalnej”.
Objawy zespołu policystycznych jajników – jak je rozpoznać?
Zespół policystycznych jajników może dawać bardzo różne objawy – niektóre widać gołym okiem, inne wymagają badań. Do najczęstszych objawów fizycznych należą: nieregularne miesiączki (lub ich całkowity brak), trądzik, przetłuszczająca się skóra, nadmierne owłosienie w nietypowych miejscach (np. na twarzy, brzuchu), łysienie typu męskiego, bóle jajników oraz przybieranie na wadze, zwłaszcza w okolicy brzucha. Często pojawiają się również trudności z zajściem w ciążę.
PCOS wpływa nie tylko na gospodarkę hormonalną i funkcjonowanie jajników, lecz może również oddziaływać na zdrowie psychiczne. Wiele kobiet z zespołem policystycznych jajników doświadcza przewlekłego zmęczenia, obniżonego nastroju, lęków, problemów z koncentracją, a nawet depresji.
Brzmi znajomo? Wiele kobiet latami nie wie, co jest przyczyną ich problemów – a diagnoza może przynieść dużą ulgę.
Jakie badania wykonać w kierunku PCOS?
Jeśli podejrzewasz u siebie PCOS, warto udać się do ginekologa i zrobić odpowiednie badania. Diagnostyka zespołu policystycznych jajników opiera się na tzw. kryteriach rotterdamskich – wystarczy spełnić dwa z trzech warunków, by lekarz mógł postawić rozpoznanie:
- nieregularna lub brak owulacji,
- objawy nadmiaru androgenów (np. trądzik, owłosienie, łysienie),
- obecność policystycznych jajników w badaniu USG.
Jak wygląda leczenie PCOS?
Dobra wiadomość jest taka, że PCOS da się leczyć – choć nie ma jednego uniwersalnego leku, który rozwiąże wszystkie problemy. Terapia jest indywidualnie dopasowana i zależy od tego, czy pacjentka planuje ciążę, oraz jakie objawy dominują.
Podczas leczenia zespołu policystycznych jajników, aajczęściej zaleca się:
- zmianę stylu życia – redukcja masy ciała, zdrowa dieta i aktywność fizyczna potrafią zdziałać cuda,
- tabletki antykoncepcyjne – regulują cykl i łagodzą objawy nadmiaru androgenów,
- metforminę – szczególnie przy insulinooporności,
- leki stymulujące owulację – jeśli kobieta chce zajść w ciążę,
- wsparcie psychologiczne – w przypadku objawów depresji lub przewlekłego stresu.
W niektórych przypadkach lekarz może rozważyć zabieg laparoskopowy na jajnikach, choć stosuje się go coraz rzadziej.
Podsumowanie
Zespół policystycznych jajników to poważne zaburzenie hormonalne, które może wpływać na zdrowie fizyczne i psychiczne kobiety. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla poprawy jakości życia. Jeśli zauważasz u siebie objawy PCOS – nie czekaj. Wykonaj badania, skonsultuj się z lekarzem i wprowadź zmiany, które mogą odmienić Twoje samopoczucie.
Bibliografia:
- Apteka Olmed, PCOS czyli zespół policystycznych jajników – przyczyny, objawy i leczenie – PCOS a ciąża. Dostęp: 13.04.25.
- Badaj.to, PCOS (zespół policystycznych jajników) – objawy, leczenie, diagnostyka. Dostęp: 13.04.25.
- Medicover, Zespół policystycznych jajników – objawy, przyczyny i leczenie PCOS. Dostęp: 13.04.25.
