Spis treści
- Mikrobiom – co to takiego?
- Mikrobiom jelitowy – znaczenie dla zdrowia
- Czym grozi zaburzony mikrobiom?
- Jak zadbać o zdrowy mikrobiom?
- Mikrobiomem warto się interesować
- Podsumowanie
Mikrobiom to temat, który w ostatnich latach zyskał ogromną popularność. I nic dziwnego – mikroorganizmy zamieszkujące nasz organizm mają ogromny wpływ na zdrowie człowieka, a zwłaszcza na funkcjonowanie układu pokarmowego, odpornościowego i nerwowego. Ale czym właściwie jest mikrobiom i dlaczego tak dużo się o nim mówi?
Mikrobiom – co to takiego?
Mikrobiom (ang. microbiome) to ogół mikroorganizmów – takich jak bakterie, wirusy, grzyby i archeony – które zamieszkują organizm człowieka. Choć najwięcej mówi się o mikrobiomie jelitowym, mikroflora zasiedla również skórę, jamę ustną, drogi moczowo-płciowe i inne odcinki przewodu pokarmowego. W samym jelicie grubym może znajdować się nawet kilka kilogramów bakterii!
Warto wiedzieć, że mikrobiom nie ogranicza się jedynie do bakterii. W jego skład wchodzą także wirusy i archeony, które wspólnie tworzą tzw. mikrobiotę – czyli całą społeczność mikroorganizmów.
Mikrobiom jelitowy – znaczenie dla zdrowia
Najważniejszym i najlepiej przebadanym elementem jest właśnie mikrobiota jelitowa. To ona bierze udział w takich procesach jak:
- trawienie i przetwarzanie pokarmów,
- produkcja witamin (np. K i z grupy B),
- wsparcie układu odpornościowego,
- ochrona przed patogenami,
- regulacja stanu zapalnego,
- wpływ na zdrowie psychiczne i układ nerwowy.
Mikrobiom jelitowy działa więc jak osobny, niewidzialny organ. Jego skład jest niepowtarzalny – zależy od genów, sposobu porodu (naturalny vs. cesarskie cięcie), diety, stylu życia, a nawet przyjmowanych leków, zwłaszcza antybiotyków.
Czym grozi zaburzony mikrobiom?
Zaburzenia mikrobiomu (dysbioza) mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Najczęściej wymienia się:
- zespół jelita drażliwego (IBS),
- otyłość,
- cukrzycę typu 2,
- alergie,
- zaburzenia nastroju,
- obniżoną odporność,
- choroby autoimmunologiczne.
Nieprawidłowy skład mikroflory może sprzyjać rozwojowi bakterii chorobotwórczych, co pogarsza stan zdrowia i nasila stany zapalne w organizmie.
Jak zadbać o zdrowy mikrobiom?
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na zdrowie mikrobiomu jest dieta. Aby był zróżnicowany i „bogaty”, warto jeść:
- warzywa i owoce bogate w błonnik,
- produkty fermentowane (kefir, jogurt, kiszonki),
- produkty bogate w polifenole (np. kakao, jagody, zielona herbata).
Unikaj natomiast przetworzonej żywności, dużych ilości cukru i częstego stosowania antybiotyków bez wyraźnej potrzeby.
Warto włączyć do swojej diety także probiotyki i prebiotyki. Probiotyki to dobre bakterie, które wspierają mikroflorę, natomiast prebiotyki to substancje (np. błonnik), które służą im jako pożywka.
Mikrobiomem warto się interesować
Analiza mikrobiomu staje się coraz bardziej dostępna – istnieją badania, które pozwalają określić skład mikrobioty jelitowej. Dzięki temu można lepiej dobrać dietę i suplementację, a także szybciej zareagować na ewentualne zaburzenia.
Mikrobiom człowieka to temat, którego nie można bagatelizować. Jego właściwa równowaga ma istotny wpływ na zdrowie jelit, odporność, trawienie i ogólne samopoczucie. Dlatego warto zadbać o swój mikrobiom na co dzień – nie tylko wtedy, gdy pojawią się objawy problemów ze strony układu pokarmowego.
Podsumowanie
Mikrobiom jelitowy to zbiór drobnoustrojów, które zamieszkują organizm człowieka, głównie przewód pokarmowy. W skład mikrobiomu wchodzą m.in. bakterie jelitowe, wirusy, grzyby i archeony, tworzące tzw. mikrobiotę jelitową. Ich rola jest kluczowa dla trawienia, odporności i ogólnego stanu zdrowia. Na skład mikrobiomu jelitowego wpływa sposób porodu, dieta, styl życia i przyjmowane leki, zwłaszcza antybiotyki. Aby wspierać rozwój zdrowego mikrobiomu, warto spożywać duże ilości błonnika i unikać przetworzonej żywności. Równowaga w mikrobiocie ma istotne znaczenie dla naszego zdrowia i funkcjonowania całego organizmu.
- Genactiv.pl, Czym jest mikrobiom?. Dostęp: 17.07.25.
- Wapteka.pl, Czym jest mikrobiom, z czego się składa, jakie ma funkcje i gdzie się znajduje?. Dostęp: 17.07.25.
