Spis treści
- Czym właściwie jest endometrioza?
- Endometrioza – objawy, które łatwo przeoczyć
- Diagnostyka i leczenie endometriozy – jak wygląda w praktyce?
- A co z leczeniem na NFZ?
- Drobna uwaga o hormonach
Endometrioza dotyka nawet 10% kobiet w wieku rozrodczym. Jej przebieg kliniczny bywa nietypowy, co często opóźnia diagnozę. U jednej pacjentki może pojawić się niepozorny ból miesiączkowy, który z czasem przerodzi się w coś bardziej uporczywego; u innej pojawią się trudności z zajściem w ciążę, a badania dopiero po czasie wskażą przyczynę. Czym tak naprawdę jest ta choroba i dlaczego jej leczenie bywa tak problematyczne?
Czym właściwie jest endometrioza?
Choć diagnoza endometriozy nie jest stawiana od razu, choroba ta należy do najczęstszych przyczyn przewlekłego bólu miednicy i niepłodności. Czym dokładnie jest endometrioza? To sytuacja, w której komórki przypominające wyściółkę macicy rozwijają się poza jej obrębem – zwykle na jajnikach, jajowodach, otrzewnej, czasem też na jelitach czy pęcherzu moczowym. W rzadkich przypadkach zmiany mogą występować także poza jamą brzuszną. Te ogniska reagują na hormony jak endometrium, więc co miesiąc krwawią. Ponieważ nie mają naturalnego ujścia, dochodzi do gromadzenia się krwi, co prowadzi do stanu zapalnego, tworzenia zrostów i w końcu do przewlekłego bólu. Dolegliwości bólowe mogą być bardzo uciążliwe i wpływać na jakość życia pacjentek.
Endometrioza – objawy, które łatwo przeoczyć
Początkowo endometrioza może objawiać się subtelnie. Możesz odczuć:
- przewlekłe zmęczenie,
- objawy jelitowe (imitujące IBS),
- ból w obrębie miednicy,
- nieregularność cykli,
- bóle podczas menstruacji,
- obfite krwawienia,
- rozpieranie w podbrzuszu.
U niektórych pojawia się ból przy współżyciu lub problemy z wypróżnianiem, a pierwszym alarmem bywają trudności z zajściem w ciążę. Taka niejednoznaczność często opóźnia diagnozę, a średni czas od wystąpienia objawów do rozpoznania wynosi nawet 7–10 lat.
Diagnostyka i leczenie endometriozy – jak wygląda w praktyce?
Diagnostyka endometriozy dostosowuje się do pacjentki i stopnia zaawansowania choroby. Najczęściej leczenie zaczyna się od przyjmowania hormonów – tabletek antykoncepcyjnych, progestagenów lub analogów GnRH, które zmniejszają ból i spowalniają zmiany, choć nie leczą przyczyny. Jeśli leki zawodzą, stosuje się laparoskopię do leczenia chirurgicznego – usunięcia ognisk i zrostów. Fizjoterapia uroginekologiczna, psychoterapia wspierająca oraz dieta przeciwzapalna są zalecane jako elementy leczenia uzupełniającego – szczególnie przy silnych objawach bólowych.
A co z leczeniem na NFZ?
To pytanie pojawia się często. Leczenie ognisk endometriozy na NFZ jest możliwe – zarówno farmakologiczne, jak i operacyjne. W praktyce dostęp do specjalistów i leczenia operacyjnego bywa utrudniony z powodu długich kolejek i ograniczonej liczby placówek. Kobiety często czekają miesiącami na konsultacje, badania, zabiegi. W tym czasie funkcjonowanie w pracy czy życiu codziennym bywa trudne. Dlatego warto rozważyć wystąpienie o e-zwolnienie – szczególnie wtedy, gdy objawy uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.
Drobna uwaga o hormonach
Skoro mowa o terapii hormonalnej – trzeba pamiętać, że jej skuteczność może być niższa, jeśli pojawią się czynniki zakłócające. Leki, infekcje przewodu pokarmowego, zioła (np. dziurawiec) – wszystko to ma znaczenie. Więcej można przeczytać w artykule: Co obniża skuteczność tabletek antykoncepcyjnych.
Bibliografia:
- Invimed.pl, Endometrioza. Dostęp: 03.04.2025
- Mp.pl, Endometrioza. Dostęp: 03.04.2025.
- Zwrotnikraka.pl, Endometrioza – co to jest? Objawy i leczenie. Dostęp: 03.04.2025.
