Spis treści
- Czym jest podagra?
- Jakie są przyczyny dny moczanowej?
- Typowe objawy dny moczanowej
- Jak przebiega diagnostyka dny moczanowej?
- Leczenie ostrego ataku i terapii długoterminowej
- Rola diety i stylu życia
- Podsumowanie
Dna moczanowa, zwana także podagrą, to schorzenie metaboliczne wynikające z nadmiernego gromadzenia się kryształów kwasu moczowego w stawach i tkankach. Może atakować kolana, łokcie czy nadgarstki. W niniejszym artykule dowiesz się, czym jest dna moczanowa, jakie są jej przyczyny i objawy oraz jak przebiega diagnostyka, leczenie farmakologiczne i dietetyczne.
Czym jest podagra?
Podagra to specyficzna odmiana dny moczanowej, obejmująca przede wszystkim staw śródstopia (growy paluch). W przebiegu podagry dochodzi do nagłego rozwoju zapalenia – pacjent odczuwa intensywny, pulsujący ból, który zwykle nasila się w nocy lub nad ranem. Obszar wokół stawu gwałtownie puchnie, staje się gorący i nadmiernie tkliwy na dotyk, co często uniemożliwia stawianie kroku i zmusza do odpoczynku.
Jakie są przyczyny dny moczanowej?
W rozwoju choroby kluczową rolę odgrywa hiperurykemia, czyli podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Może ona wynikać z:
- nadmiernej produkcji puryn (obecnych w czerwonym mięsie, owocach morza i alkoholu, w szczególności w piwie),
- upośledzonego wydalania kwasu moczowego przez nerki,
- predyspozycji genetycznych oraz zaburzeń metabolicznych,
- stosowania niektórych leków, np. diuretyków.
Typowe objawy dny moczanowej
Objawy dny moczanowej pojawiają się nagle i często wymagają pilnej interwencji lekarskiej, aby złagodzić ból i zapobiec dalszym uszkodzeniom stawu:
- Ostry napad zapalenia – gwałtowny, silny ból jednego stawu, zwykle śródstopia;
- Obrzęk i zaczerwienienie – skóra nad zajętym stawem staje się napięta i gorąca;
- Guzki dnawe (tofy) – w przewlekłym przebiegu choroby mogą pojawić się twarde, bolesne grudki wokół stawów i na małżowinach usznych;
- Trudności w poruszaniu – nasilająca się sztywność i ból utrudniają chodzenie i codzienne czynności.
Jak przebiega diagnostyka dny moczanowej?
Na wstępie wykonuje się oznaczenie stężenia kwasu moczowego we krwi, co pozwala wykryć hiperurykemię nawet w okresach bezobjawowych. Następnie, w trakcie aktywnego napadu, pobiera się płyn stawowy celem identyfikacji charakterystycznych kryształów moczanu sodu pod mikroskopem. Dodatkowo wykonywane są badanie ultrasonograficzne i zdjęcia rentgenowskie zajętych stawów, aby ocenić stopień uszkodzeń chrząstki i wykryć ewentualne tofusy.
Leczenie ostrego ataku i terapii długoterminowej
Podczas ostrego napadu stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), kolchicynę lub – w razie przeciwwskazań – glikokortykosteroidy. W perspektywie długoterminowej celem terapii jest utrzymanie prawidłowego poziomu kwasu moczowego. W tym celu wykorzystuje się:
- allopurynol lub febuksostat obniżające syntezę kwasu moczowego;
- leki zwiększające wydalanie kwasu moczowego przez nerki;
- regularne monitorowanie stężenia kwasu moczowego i kontrolne konsultacje lekarskie.
Rola diety i stylu życia
Ograniczenie napadów dny moczanowej zależy od wprowadzenia odpowiednich nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej. Przede wszystkim warto wyeliminować lub znacznie ograniczyć spożycie pokarmów bogatych w puryny, takich jak czerwone mięso, owoce morza czy tłuste wędliny, a także zupełnie zrezygnować z alkoholu, w szczególności piwa. Kluczowe jest także systematyczne nawadnianie — picie co najmniej 2–3 litrów wody dziennie pomaga w efektywnym usuwaniu kwasu moczowego z organizmu.
Przeczytaj także: Dieta a nadciśnienie – co jeść, a czego unikać?
Podsumowanie
Dna moczanowa to przewlekłe schorzenie, które przy wczesnej diagnostyce i odpowiednim leczeniu – zarówno farmakologicznym, jak i dietetycznym – można skutecznie kontrolować. Kluczowe znaczenie mają szybka interwencja przy ataku, regularne monitorowanie poziomu kwasu moczowego oraz modyfikacja stylu życia, dzięki którym ogranicza się napady choroby i poprawia komfort codziennego funkcjonowania.
Bibliografia:
- Luxmed.pl, Dna moczanowa – przyczyny, objawy, leczenie i czego unikać w diecie? Dostęp: 15.05.25.
- Medonet.pl, Dna moczanowa – skąd się bierze? Jak się objawia i jak leczyć podagrę? Dostęp: 15.05.25.
