Spis treści
- Jakie badania na pasożyty warto wykonać?
- Czy pasożyty można wykryć z krwi?
- Ile kosztuje badanie na pasożyty?
- Gdzie wykonać badanie?
- Kiedy warto zrobić badania na pasożyty?
- Podsumowanie
Objawy takie jak przewlekłe bóle brzucha, biegunki, osłabienie czy utrata masy ciała mogą wskazywać na obecność pasożytów w organizmie. Warto wtedy wykonać odpowiednie badania – zarówno w celu potwierdzenia zakażenia, jak i dobrania właściwego leczenia. Sprawdź, jakie są dostępne badania na pasożyty, ile kosztują, gdzie je wykonać i kiedy warto po nie sięgnąć.
Jakie badania na pasożyty warto wykonać?
Najczęściej w diagnostyce pasożytów stosuje się badanie kału. Próbka kału trafia do laboratorium parazytologicznego, gdzie analizuje się ją pod kątem obecności pasożytów jelitowych, takich jak glista ludzka, owsiki, tasiemce, pierwotniaki, czy cysty pasożytów.
Badanie kału można wykonać na kilka sposobów:
- badanie mikroskopowe kału – klasyczna metoda pozwalająca na wykrycie pasożytów lub ich jaj pod mikroskopem;
- badanie ELISA – test immunoenzymatyczny umożliwiający wykrycie antygenów pasożytów;
- badanie molekularne (PCR) – najbardziej czuła metoda, wykrywająca DNA pasożytów, choć rzadziej stosowana ze względu na koszt.
Dla większej wiarygodności badanie kału zazwyczaj powtarza się 2–3 razy, ponieważ obecność pasożytów w próbkach może być zmienna. Próbkę kału należy pobrać do specjalnego pojemnika, dostępnego w aptekach lub laboratoriach.
Czy pasożyty można wykryć z krwi?
Choć podstawowym badaniem jest analiza kału, niektóre pasożyty można wykryć także poprzez badania krwi. Z krwi oznacza się obecność przeciwciał przeciwko pasożytom (testy serologiczne), co bywa pomocne np. przy zakażeniach motylicą wątrobową czy tasiemcem.
Wyniki morfologii krwi mogą wskazywać na możliwe zakażenie pasożytami – np. podwyższenie liczby eozynofilów, czyli komórek odpornościowych. Jednak morfologia nie pozwala jednoznacznie wykryć pasożytów, dlatego zawsze warto wykonać badania celowane – kału i krwi.
Ile kosztuje badanie na pasożyty?
Cena badania zależy od metody i zakresu analiz. Orientacyjne koszty:
- badanie mikroskopowe kału: od ok. 20 do 60 zł za jedną próbkę;
- badanie ELISA (kał): ok. 150–200 zł;
- badanie serologiczne z krwi: od 100 zł wzwyż;
- badanie PCR: nawet 250–300 zł.
W wielu przypadkach konieczne jest dostarczenie kilku próbek kału, co wpływa na końcowy koszt. Ceny mogą się różnić w zależności od laboratorium i miasta.
Gdzie wykonać badanie?
Badanie kału na pasożyty można wykonać w większości laboratoriów diagnostycznych – zarówno prywatnych, jak i przychodniach współpracujących z NFZ (jeśli lekarz wystawi skierowanie). Warto szukać placówek oferujących badania parazytologiczne, np. Instytutu Mikroekologii czy laboratoriów sieciowych.
Próbkę kału należy pobrać rano, najlepiej przed rozpoczęciem leczenia farmakologicznego. Pojemnik z próbką powinien być szczelnie zamknięty i jak najszybciej dostarczony do laboratorium.
Kiedy warto zrobić badania na pasożyty?
Objawy zakażenia pasożytami bywają mylące i często przypominają inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Dlatego odpowiednio wcześnie wykonane badanie kału lub krwi może być kluczowe dla postawienia trafnej diagnozy.
Badanie na pasożyty warto wykonać, gdy występują objawy takie jak:
- nawracające bóle brzucha, nudności, wzdęcia,
- przewlekłe biegunki lub zaparcia,
- swędzenie w okolicach odbytu (szczególnie u dzieci – typowy objaw owsicy),
- utrata masy ciała mimo prawidłowej diety,
- zmiany skórne, wysypki, pokrzywki,
- podwyższone eozynofile w morfologii.
Dzieci w wieku przedszkolnym, osoby pracujące z żywnością, właściciele zwierząt domowych czy osoby wracające z tropików są szczególnie narażone na choroby pasożytnicze i powinny rozważyć wykonanie badań profilaktycznych.
Podsumowanie
Badania na pasożyty, zarówno kału, jak i krwi, to ważny krok w celu wykrycia zakażenia pasożytami w jelicie. Aby uzyskać wiarygodny wynik badania, należy prawidłowo pobrać próbkę kału do badania i dostarczyć ją do laboratorium. W razie potrzeby wykonuje się również badanie krwi na pasożyty, szczególnie gdy objawy wskazują na infekcję, a wyniki badania kału są niejednoznaczne.
Analiza kału pod kątem występowania pasożytów pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie i uniknąć powikłań. Niezależnie od wieku pacjenta, warto wykonać badanie kału w kierunku pasożytów, jeśli pojawiają się niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego.
Bibliografia:
- Dimedic.eu, Badanie na pasożyty – analiza kału i krwi. Ile kosztuje badanie i jak czytać wyniki?. Dostęp: 17.07.25.
- Instytut-mikroekologii.pl, Pasożyty jelitowe – badanie mikroskopowe i ELISA. Dostęp: 17.07.25.
- Apteline.pl, Badanie kału na pasożyty – na czym polega i kiedy je wykonać?. Dostęp: 17.07.25.
