Spis treści
- Czym jest angina?
- Angina – przyczyny
- Pierwsze objawy anginy – na co zwrócić uwagę?
- Diagnostyka – jak rozpoznać anginę?
- Leczenie anginy – co stosować?
- Leczenie objawowe
- Antybiotykoterapia w przypadku anginy bakteryjnej
- Angina – powikłania i ryzyko
- Angina u dziecka – kiedy do lekarza?
- Podsumowanie
Angina to jedna z najczęstszych przyczyn ostrego bólu gardła, szczególnie u dzieci w wieku szkolnym, nastolatków oraz młodych dorosłych. Jest to ostre zapalenie migdałków podniebiennych i gardła, wywoływane najczęściej przez bakterie lub wirusy. Nieleczona angina może prowadzić do poważnych powikłań, dlatego ważne jest szybkie rozpoznanie i właściwe leczenie.
Czym jest angina?
Angina to ostre, najczęściej nagle występujące zapalanie gardła i migdałków podniebiennych, o podłożu wirusowym lub bakteryjnym. Choroba szerzy się głównie drogą kropelkową, dlatego łatwo dochodzi do zakażenia w szkołach, przedszkolach czy wśród domowników. Szczególnie zaraźliwa jest w pierwszych dniach infekcji, zanim pojawi się pełen zestaw objawów. Angina należy do chorób zakaźnych, które mogą mieć łagodny lub gwałtowny przebieg, zależnie od rodzaju patogenu i odporności chorego.
Angina – przyczyny
Przyczyną anginy mogą być zarówno wirusy, jak i bakterie. W zależności od podłoża, wyróżnia się kilka postaci choroby:
- Angina wirusowa – najczęściej wywoływana przez adenowirusy, enterowirusy, a także wirusy grypy. Objawy zwykle są łagodniejsze i nie wymagają antybiotyków.
- Angina bakteryjna – najczęstsza jest angina paciorkowcowa, wywołana przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A (Streptococcus pyogenes).
- Angina ropna – to cięższa forma anginy bakteryjnej, z widocznym białym nalotem na migdałkach, wysoką gorączką i silnym bólem gardła.
Najczęściej dolegliwość rozwija się późną zimą i we wczesnej wiośnie, gdy układ odpornościowy jest osłabiony, a wirusy i bakterie łatwiej się rozprzestrzeniają.
Pierwsze objawy anginy – na co zwrócić uwagę?
Objawy anginy rozwijają się zazwyczaj szybko – nawet w ciągu 12 godzin do 4 dni od zakażenia. Charakterystyczne objawy to:
- silny ból gardła, nasilający się przy przełykaniu,
- wysoka gorączka (często powyżej 38°C),
- nalot na migdałkach – biały lub żółtawy (w przypadku anginy ropnej),
- powiększenie i bolesność węzłów chłonnych szyi,
- zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej gardła,
- ból głowy, osłabienie, brak apetytu,
- u dzieci mogą pojawić się także bóle brzucha, nudności.
- W przypadku anginy wirusowej, objawy są zwykle łagodniejsze – może pojawić się także kaszel, katar i chrypka. Z kolei angina paciorkowcowa rzadko daje objawy infekcji górnych dróg oddechowych, ale charakteryzuje się nagłym, silnym bólem gardła i gorączką.
Diagnostyka – jak rozpoznać anginę?
Angina jest chorobą zakaźną, która może mieć podłoże wirusowe lub bakteryjne. Dlatego kluczowe jest precyzyjne rozpoznanie przyczyny zakażenia – tylko wtedy możliwe jest skuteczne leczenie choroby i ograniczenie ryzyka powikłań. Lekarz, podejrzewając anginę, zazwyczaj przeprowadza dokładny wywiad oraz badanie gardła i migdałków. W razie wątpliwości może zlecić posiew wymazu z gardła lub wykonać szybki test w kierunku paciorkowców (tzw. Strep A).
To, jak przebiega leczenie anginy, zależy od jej przyczyny. W przypadku zakażenia bakteryjnego, np. gdy potwierdzi się angina paciorkowcowa, konieczne może być stosowanie antybiotyków – szczególnie przy ciężkim przebiegu, jak w anginie ropnej. Z kolei angina o podłożu wirusowym nie wymaga antybiotykoterapii – leczenie ma wtedy charakter objawowy i skupia się na łagodzeniu dolegliwości w czasie anginy.
Prawidłowa diagnostyka nie tylko ułatwia dobranie odpowiedniej terapii, ale także zapobiega niepotrzebnemu stosowaniu leków i pomaga ograniczyć rozprzestrzenianie się choroby. Trzeba pamiętać, że dolegliwość jest zaraźliwa, a nieleczona – zwłaszcza bakteryjna – może prowadzić do groźnych powikłań anginy, takich jak zapalenie ucha, zatok czy nerek.
Leczenie anginy – co stosować?
Rodzaj leczenia zależy od tego, czy angina ma podłoże wirusowe, czy bakteryjne. W pierwszym przypadku wystarczy leczenie objawowe, w drugim – konieczne może być stosowanie antybiotyków.
Leczenie objawowe
W przypadku anginy wirusowej, stosuje się przede wszystkim leczenie objawowe:
- leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (np. paracetamol, ibuprofen),
- tabletki do ssania, płukanki ziołowe i roztwory antyseptyczne,
- odpowiednie nawodnienie i odpoczynek.
Angina wirusowa zwykle ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni, ale objawy mogą utrzymywać się nawet przez 7–10 dni.
Antybiotykoterapia w przypadku anginy bakteryjnej
W przypadku anginy paciorkowcowej lekarz przepisuje zwykle antybiotyk z grupy penicylin (np. fenoksymetylopenicylina). Antybiotyku w przypadku anginy nie należy przerywać zbyt wcześnie – nawet jeśli objawy ustąpią już po 2–3 dniach. Standardowa antybiotykoterapia trwa 10 dni.
Leczenie należy przeprowadzić do końca, by zmniejszyć ryzyko powikłań anginy, takich jak:
- ropień okołomigdałkowy,
- zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie zatok przynosowych,
- gorączka reumatyczna,
- zapalenie nerek (kłębuszkowe zapalenie nerek).
Angina – powikłania i ryzyko
Powikłania anginy są rzadkie, ale mogą być groźne, zwłaszcza gdy choroba nie została wyleczona do końca. Szczególną uwagę należy zwrócić u dzieci i osób z osłabioną odpornością. Dlatego właśnie w przypadku anginy bakteryjnej tak ważne jest szybkie wdrożenie antybiotyków.
Angina u dziecka – kiedy do lekarza?
Angina u dzieci często przebiega gwałtownie. Gdy dziecko skarży się na silny ból gardła, ma wysoką gorączkę, odmawia jedzenia, a na migdałkach widać biały nalot – konieczna jest wizyta u pediatry. Podejrzeniem anginy powinny być również powiększone węzły chłonne i trudności z przełykaniem.
Podsumowanie
Angina to ostre zapalenie gardła i migdałków, które może mieć różne przyczyny – wirusowe lub bakteryjne. Choć objawy choroby bywają podobne, leczenie zależy od rozpoznania – dlatego nie warto diagnozować się samodzielnie. W przypadku anginy paciorkowcowej, konieczna jest antybiotykoterapia, natomiast angina wirusowa wymaga tylko leczenia objawowego.
Nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań, dlatego w razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem – szczególnie u dzieci w wieku szkolnym, nastolatków i młodych dorosłych.
Bibliografia:
- MP.pl, Angina – objawy, przyczyny, leczenie. Dostęp: 22.09.25.
- Luxmed.pl, Angina – przyczyny, objawy, rozpoznanie i leczenie. Dostęp: 22.09.25.
